J.K. Rowling – ciekawostki o autorce Harry’ego Pottera, której talent sięga dalej niż magia

31 lipca urodziny obchodzi J.K. Rowling – autorka, której książki o Harrym Potterze zmieniły światową literaturę młodzieżową i przywróciły magię do codzienności milionów czytelników. Ale kim naprawdę jest kobieta stojąca za najbardziej znanym czarodziejem świata? Poznaj najciekawsze fakty z życia J.K. Rowling i odkryj jej drugie, kryminalne oblicze jako Robert Galbraith.

Kim jest J.K. Rowling? Biografia autorki Harry’ego Pottera

J.K. Rowling, właściwie Joanne Murray z domu Rowling, urodziła się 31 lipca 1965 roku w Chipping Sodbury w Anglii, niedaleko Bristolu. Ukończyła studia z zakresu filologii klasycznej na Uniwersytecie w Exeter. Już jako nastolatka pisała opowiadania fantasy i wykazywała niezwykłą wyobraźnię, która później zaowocowała stworzeniem najbardziej znanego czarodzieja na świecie – Harry’ego Pottera.

Jej życie nie było jednak bajką. Po śmierci matki w 1990 roku Rowling zmagała się z depresją i osobistym kryzysem. Wyjechała do Portugalii, gdzie pracowała jako nauczycielka języka angielskiego. Tam poznała swojego przyszłego męża i urodziła córkę, Jessicę. Po rozpadzie małżeństwa wróciła do Edynburga jako samotna matka i żyła w ubóstwie, jednocześnie kończąc pracę nad „Kamieniem Filozoficznym”.

Jak narodził się pomysł na Harry’ego Pottera?

Rowling wpadła na pomysł stworzenia historii o młodym czarodzieju podczas opóźnionego pociągu z Manchesteru do Londynu. Nie mając przy sobie długopisu ani papieru, całą koncepcję postaci i świata magii układała w myślach. Jak sama wspomina – Harry „pojawił się w jej głowie w pełni ukształtowany”.

Wkrótce po tej inspirującej podróży przeprowadziła się do Manchesteru, a potem do Szkocji. Pisanie „Harry’ego Pottera i Kamienia Filozoficznego” zajęło jej kilka lat. Ukończyła książkę w 1995 roku, pisząc głównie w kawiarniach Edynburga, opiekując się córką i zmagając się z brakiem środków do życia.

Jak powstała książka „Harry Potter i Kamień Filozoficzny”?

„Harry Potter i Kamień Filozoficzny” został odrzucony przez kilkanaście wydawnictw. Dopiero małe wydawnictwo Bloomsbury zdecydowało się wydać książkę w nakładzie zaledwie 5650 egzemplarzy. Rowling otrzymała zaliczkę w wysokości 1500 funtów i ostrzeżenie, że „na książkach dla dzieci nie da się zarobić”. Tymczasem rozpoczął się globalny fenomen… To, co stało się później, przeszło do historii literatury. Seria sprzedała się w ponad 500 milionach egzemplarzy i została przetłumaczona na co najmniej 65 języków.

Co ciekawe, inicjały „J.K.” to również kwestia marketingu – wydawcy uważali, że młodzi chłopcy mogą nie chcieć czytać książki napisanej przez kobietę. Rowling nie miała drugiego imienia, więc „K.” pochodzi od imienia jej babci Kathleen.

J.K. Rowling i Harry Potter – wspólne urodziny i znaczenie daty 31 lipca

Fani uwielbiają ten detal: zarówno J.K. Rowling, jak i Harry Potter urodzili się 31 lipca. W powieści ten dzień ma szczególne znaczenie – to właśnie wtedy, w jedenaste urodziny, Harry otrzymuje list z Hogwartu i dowiaduje się, że jest czarodziejem. Rowling świadomie wybrała tę datę, by wzmocnić związek między sobą a głównym bohaterem.

Urodziny te stały się nieoficjalnym świętem potteromaniaków na całym świecie – w wielu księgarniach i miejscach związanych z Harrym odbywają się specjalne eventy, czytania i quizy. A peron 9 i ¾ na londyńskiej stacji King’s Cross każdego dnia przyciąga tysiące turystów.

Ekranizacje Harry’ego Pottera – jaką rolę odegrała J.K. Rowling?

Od samego początku J.K. Rowling chciała mieć wpływ na to, jak jej książki zostaną przeniesione na ekran. Postawiła warunek, że główne role muszą zagrać brytyjscy aktorzy. W efekcie to ona zatwierdziła obsadzenie Robbiego Coltrane’a jako Hagrida i Alana Rickmana jako Severusa Snape’a.

Rowling miała tak silną wizję Snape’a, że zdradziła Rickmanowi jego przyszłość jeszcze przed napisaniem ostatnich tomów. Dzięki temu aktor mógł zbudować postać z pełną świadomością jej złożoności. Efekt? Jedna z najbardziej ikonicznych ról w historii kina.

Warto wspomnieć również o tytule pierwszej książki. W Wielkiej Brytanii ukazała się jako „Harry Potter and the Philosopher’s Stone”, ale amerykański wydawca uznał, że „kamień filozoficzny” brzmi zbyt ezoterycznie, więc w USA pojawiła się wersja „Sorcerer’s Stone” – czyli „Kamień czarnoksiężnika”.

Robert Galbraith – J.K. Rowling jako autorka powieści kryminalnych

Po zakończeniu przygody z Harrym Potterem Rowling nie chciała być jedynie „autorką fantasy”. Jako zapalona miłośniczka kryminałów (czytała nałogowo Agathę Christie i Ruth Rendell), w 2013 roku wydała powieść „Wołanie kukułki” pod pseudonimem Robert Galbraith. Oficjalnie miał to być były wojskowy, który zajął się pisaniem – ale styl narracji zdradził coś więcej.

Tajemnica wyszła na jaw dzięki śledztwu „The Sunday Times”, które wykazało, że autorką książki jest Rowling. Co ciekawe, sprzedaż książki natychmiast eksplodowała – z kilkuset kopii dziennie do setek tysięcy w skali tygodnia.

Seria o detektywie Cormoranie Strike’u rozwija się do dziś. Kolejne tytuły to m.in. „Jedwabnik”, „Żniwa zła”, „Zabójcza biel” i „Niespokojna krew”. Wszystkie książki zostały również zaadaptowane w formie serialu przez BBC, a w roli głównej występuje Tom Burke.

J.K. Rowling – od miliarderki do filantropki

Rowling została pierwszą osobą, która została miliarderką… dzięki pisaniu książek. Ale nie pozostała w tym elitarnym gronie długo – i to z własnej woli. Ogromną część swojego majątku przeznaczyła na cele charytatywne. Wspiera m.in.:

• Comic Relief – brytyjską organizację zbierającą fundusze przez rozrywkę,
• One Parent Families – organizację wspierającą samotnych rodziców,
• Multiple Sclerosis Society – z którą związała się ze względu na chorobę swojej matki,
• oraz własną fundację Lumos, działającą na rzecz dzieci żyjących w instytucjach opiekuńczych.

W 2002 roku otrzymała od polskich dzieci Order Uśmiechu – jedyne odznaczenie, które trzeba przyjąć… pijąc sok z cytryny z uśmiechem.

Ciekawostki o J.K. Rowling – co jeszcze warto wiedzieć?

• Seria Harry Potter została przetłumaczona na ponad 60 języków i sprzedała się w ponad 500 milionach egzemplarzy.
• Wartość marki „Harry Potter” szacowana jest na około 15 miliardów dolarów.
• Rowling stworzyła nie tylko „Fantastyczne zwierzęta i jak je znaleźć”, ale także podręczniki z uniwersum – jak „Quidditch przez wieki” czy „Baśnie Barda Beedle’a”.
• Rowling pisała pierwsze rozdziały książki ręcznie – na serwetkach, luźnych kartkach i w zeszytach.
• W Edynburgu, gdzie mieszkała, do dziś działa kawiarnia The Elephant House, reklamująca się jako „miejsce narodzin Harry’ego Pottera”.
  

Dlaczego warto sięgnąć po audiobooki J.K. Rowling?

Zarówno cykl o Harrym Potterze, jak i seria Cormoran Strike są dostępne w formie audiobooków – idealnych dla tych, którzy chcą zanurzyć się w magii (lub mrocznym śledztwie) bez konieczności wpatrywania się w ekran. Lektorzy wprowadzają słuchaczy w atmosferę, a świetnie zrealizowana produkcja audio pozwala poczuć każde westchnienie, pauzę i emocję. Joanne Rowling to nie tylko autorka Harry’ego Pottera. To kobieta, która zrewolucjonizowała literaturę, odważyła się pisać pod pseudonimem i wykorzystała swój sukces, by pomagać innym. Jeśli chcesz poznać ją bliżej – sięgnij po audiobooki, które przeniosą Cię do Hogwartu lub londyńskich zaułków pełnych tajemnic.

FAQ: Najczęściej zadawane pytania o J.K. Rowling