Józef Ignacy Kraszewski podejmuje w powieści „Cześnikówny” wątki obyczajowe, przedstawiając w pełnej napięcia fabule losy dwóch sióstr – Róży i Natalii. Jeszcze jako młode dziewczęta zakochały się one nieszczęśliwie w jednym mężczyźnie, który wykorzystał je i porzucił, co odcisnęło się tragicznie na całym ich dalszym życiu. Pierwsza z nich, po załamaniu psychicznym, błąka się po lasach, nie stroniąc od alkoholu, druga zaś, po nieudanej karierze aktorskiej, poślubia zazdrosnego i traktującego ją z okrucieństwem generała Hochwartha. Obie kobiety nie rezygnują jednak z dawno planowanej zemsty na Skórskim. Gdy udaje mu się uniknąć śmierci z rąk Róży, do planu przystępuje Natalia.