Klasyka literatury pozytywistycznej. Powieść Władysława Reymonta publikowana była w latach 1897–1898 w dzienniku „Kurier Codzienny”, wydana w dwóch tomach w 1899 w Warszawie w wydawnictwie Gebethner i Wolff. Celem autora było przedstawienie różnych zbiorowości ludzkich oraz ważnych zmian społecznych dokonujących się w latach 80. XIX wieku.
Przejmujący obraz brutalnych początków kapitalizmu. Powszechny brud, brzydota, nędza i cwaniactwo. A pośród industrialnego pędu wielkie plany, wspólne interesy i przyjaźń. Pojednanie ponad tym wszystkim, co przez wieki stanowiło mur nie do przeskoczenia. W powszechnej przebierance, wśród wszechobecnej tandety i pracowicie kolekcjonowanych śmieci leżą głęboko zagrzebane prawdziwie ludzkie pragnienia, smugi światła przebijające się przez warstwy brudu. Tylko czy w tej „maszynowej” rzeczywistości dziewiętnastowiecznej Łodzi, ziemi raczej przeklętej niż błogosławionej, choć nie mniej fascynującej, jest na nie miejsce?
