W ogrodzie pamięci

W ogrodzie pamięci to bodaj najważniejsza, a na pewno najbardziej osobista książka Joanny Olczak-Ronikier, znanej krakowskiej pisarki, autorki bestsellerów Piwnica pod Baranami i Piotr. Pisanie tej książki było przejmującą, często traumatyczną wyprawą do korzeni rodzinnych, umożliwiającą prześledzenie losów kilku pokoleń, których życie wplecione zostało w najbardziej dramatyczne wydarzenia dwudziestego stulecia. Historia „prywatna”, ukazująca proces rodzenia się polskiej inteligencji żydowskiego pochodzenia, staje się równocześnie niezwykłym świadectwem epoki. Z jednej strony przedstawiony tu jest dramat, jakim była nieszczęśliwa miłość do komunizmu, z drugiej - nieprawdopodobne przypadki cudownych ocaleń członków rodziny w czasie Holocaustu. Przez karty książki przewijają się - połączeni więzami krwi - wiedeńscy rabini, polscy komuniści i francuscy bankierzy, warszawscy kupcy, intelektualiści i wydawcy, holenderski awanturnik, oficer kontrwywiadu, bohaterski lotnik RAF-u, amerykański psychiatra i rosyjski biznesman. Wśród bohaterów pojawiają się m.in. André Citröen, Włodzimierz Lenin, Zygmunt Freud i książę Karol. Oparta na zachowanych archiwaliach, listach i pamiętnikach, bogato ilustrowana historia toczy się w Warszawie, Moskwie, Paryżu, Nowym Jorku, Londynie, Bombaju, Kalifornii i Krakowie. Ta rodzinna saga, której dramatyczne puenty dopisała Historia, jest w polskiej - i nie tylko polskiej - literaturze zjawiskiem całkowicie wyjątkowym.