Powieść Kraszewskiego uważana jest za pierwszą polską powieść kryminalną. Powstała pod koniec 1830 roku, a opublikowano ją dopiero po ponad 30 latach. Podstawowym jej wątkiem jest tajemnicze zniknięcie, rabunek i podejrzenie morderstwa. W powieści pojawia się pierwszy rodzimy detektyw, który doskonale wie, jak zebrać i zabezpieczać dowody oraz jak sprawnie przesłuchiwać podejrzanych. Jednak pomimo wątku kryminalnego Kraszewski stworzył ciekawy obraz życia polskiej szlachty, który jest pretekstem do zarysowana antagonizmów wynikających chociażby ze sposobów gospodarowania, pochodzenia czy z innej religii. Radosław Elis twierdzi, że „Kraszewskiego czyta się fantastycznie, ale każdy aktor chętnie by go uśmiercił, bo dla czytającego jest to zmora. Trudna składnia, liczne archaizmy oraz wyrazy, które zmieniły znaczenie, to wszystko wymaga od aktora dużej pracy. Jak aktor przez to przebrnie, to słucha się powieści wspaniale”.
Czyta: Radosław Elis
Realizacja: M. Jańczak
Projekt okładki: A. Merha
