Tematem opowiadania jest śmierć powstańca z 1863 roku, który w trakcie przewożenia broni dla oddziału powstańczego zostaje złapany i zabity przez Moskali. Jego porzucone zwłoki zostają zbezczeszczone najpierw przez zwierzęta, a potem przez biednego chłopa. Wymowa ideowa tego dramatycznego tekstu jest związana nie tylko z bohaterstwem powstańca. Stefan Żeromski demaskuje mit o powstaniu jednoczącym we wspólnej walce szlachtę i chłopów. Za przyczynę klęski wskazuje brak tożsamości narodowej chłopów.

Posłuchaj audiobooka i przekonaj się, jak Stefan Żeromski w przemawiający do wyobraźni sposób ukazał śmierć Szymona Winrycha."