Radio Książki 145. Tomasz Kaliściak i Błażej Warkocki

Tomasz Kaliściak i Błażej Warkocki w Radiu Książki
"Niniejszym oddajemy do rąk Osób Czytających obszerny zbiór tekstów, który można czytać na wiele różnych, indywidualnych sposobów. Jakikolwiek by on jednak nie był, mamy nadzieję na jedno: że stworzy nowy, odświeżający, intrygujący, a także inkluzywny obraz literatury polskiej" - piszą we wstępie do "Dezorientacji. Antologii polskiej literatury queer" Alessandro Amenta, Tomasz Kaliściak i Błażej Warkocki. Ich monumentalne dzieło, które właśnie trafiło do księgarń, obejmuje teksty powstałe na przestrzeni 238 lat - od 1780 do 2018 roku.
Lista nazwisk autorek i autorów, których prace pojawiają się w liczącej ponad 900 stron książce, jest imponująca i... zaskakująca. O ile bowiem oczywista jest w antologii obecność takich twórców jak Maria Dąbrowska, Narcyza Żmichowska, Witold Gombrowicz, Jerzy Andrzejewski, Maria Komornicka/Piotr Włast, Maria Konopnicka, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Miron Białoszewski, Jarosław Iwaszkiewicz, Anna Kowalska, Maria Janion czy Julian Stryjkowski, a z tych nam współczesnych choćby Sylwia Chutnik, Jacek Dehnel, Michał Witkowski, Izabela Morska (Filipiak) czy Michał Głowiński, umieszczenie w antologii polskiej literatury queer - między innymi - Adama Mickiewicza, Henryka Sienkiewicza, Stefana Żeromskiego czy Olgi Tokarczuk i Andrzeja Stasiuka może być dla wielu zaskoczeniem. A jednak - Amenta, Kaliściak i Warkocki udowadniają, że także w ich dziełach odnaleźć można wątki związane z tym, co dla wielu odmienne.
W recenzji "Dezorientacji" krytyk literacki Wojciech Szot pisał kilka dni temu na łamach "Wysokich Obcasów":
"Za metaforą kryją się życiorysy, kryje się miłość, choć nie jest ona koniecznym elementem biografii, niekiedy skrywa się pożądanie. 'Antologia polskiej literatury queer', choć pełna metafor, zrywa z nią i ukazuje nam tekst taki, jak go zapisano, bez domysłów. Metafora zawsze bowiem była strategią oporu i przetrwania w homofobicznym świecie".
W rozmowie z Michałem Nogasiem w 145. wydaniu Radia Książki - które kończy właśnie 3 lata! - Tomasz Kaliściak i Błażej Warkocki (także w imieniu mieszkajacego w Rzymie Alessandra Amenty) opowiadają o pracy nad "Dezorientacjami", o stworzeniu których po raz pierwszy rozmawiali... 15 lat temu. Dlaczego wybór tekstów zajął im aż tyle czasu? Jaki był jego klucz? Co dla nich samych było zaskoczeniem? Jak odczytywać dziś na przykład powieść Zygmunta Kaczkowskiego "Bracia ślubni" z połowy XIX wieku, w której "obadwa przyjaciele zgodzili się na to, ażeby tę przyjaźń swoją (...) Panu Bogu ofiarować i w Jego oczach trwałym i statecznym ślubem uświęcić"? Do kogo swoje miłosne wiersze pisał w jidysz Szmuel Jako Imber? Co zamieszczał w swej poezji Karol Szymanowski? Skąd w antologii Olga Tokarczuk i dlaczego całość wyboru zamyka fragment sztuki "O mężnym Pietrku i sierotce Marysi" Jolanty Janiczak?
Zapraszamy do wysłuchania audycji (najdłuższej w jej trzyletniej historii!).