Ślub nie jest końcem tej historii, a zaledwie jej początkiem.
Oto Barbara i Bogumił. Małżeństwo z rozsądku. Wiodą skromne życie, zmagając się nie tylko z trudami prowadzenia majątku ziemskiego, ale też wychowywaniem dzieci sprawiających wieczne kłopoty, utrzymywaniem poprawnych relacji z nie zawsze lubianymi krewnymi. Ich codzienność z daleka szara i monotonna, z bliska fascynuje swoją pełnią.
Monumentalna saga rodzina, opowiada dzieje rodów Ostrzeńskich i Niechciców, ich dzieci, przyjaciół, sąsiadów i dalszej rodziny. To historia zubożałej szlachty; jej wzloty i upadki, przeplatające się z przemianami społecznymi i politycznymi na przełomie XIX i XX wieku. To również piękna realistyczna opowieść o tym, że w życiu jest czas na wszystko, na miłość nawet niezaplanowaną, na radość i zabawę, taniec i ucztowanie, ale też na żałobę, ciszę i spokojne wyczekiwanie na nieuchronne zmiany.
Noce i dnie – wybitna powieść Marii Dąbrowskiej nagrodzona Państwową Nagrodą Literacką, kilkukrotnie nominowana do Nagrody Nobla, której filmowa adaptacja na zawsze wpisała się do kanonu polskiej kinematografii.
„Może – wracała wciąż do tego jak maniak – na świecie istnieje w ogóle tylko miłość nieszczęśliwa? Bo szczęśliwa, nim sobie zdać z niej sprawę, zaraz się przeobraża w inne rzeczy uboczne, w codzienne pożycie, dom, dzieci… (…) Więc ja pewno doświadczyłam i szczęśliwej i nieszczęśliwej miłości, czegóż ja jeszcze chcę? (…) Zresztą, nic jeszcze nie jest stracone. W moim wieku ludzie zaczynają nieraz wszystko na nowo. Może ja mam największe rzeczy przed sobą do przeżycia.”
Pełny tekst powieści.
Tom IV jest zakończeniem historii Barbary i Bogumiła.
