"Mendel Gdański" autorstwa Marii Konopnickiej to nowela ukazująca problem antysemityzmu i nietolerancji w polskim społeczeństwie końca XIX wieku.
Głównym bohaterem jest stary żydowski introligator, Mendel, który od wielu lat żyje i pracuje w Warszawie, czując się częścią polskiego społeczeństwa. Spokój jego egzystencji zostaje zakłócony przez narastającą wrogość ze strony mieszkańców miasta, którzy zaczynają go postrzegać jako obcego i wroga ze względu na jego pochodzenie.
Konopnicka w emocjonalny sposób przedstawia niesprawiedliwość, której doświadcza Mendel, unaoczniając, jak uprzedzenia mogą niszczyć więzi międzyludzkie. "Mendel Gdański" to ważny głos w obronie tolerancji, równości i wzajemnego szacunku, ukazujący tragiczne skutki ksenofobii i wykluczenia.
