Najwybitniejsza przedwojenna powieść Stefana Żeromskiego. Krytycy od razu zobaczyli w niej wyraz epoki, w Tomaszu Judymie zaś – postać skupiającą antynomie współczesności. Jako tragiczny idealista stał się on lustrzanym odbiciem polskiego inteligenta i towarzyszących mu rozterek. Młody lekarz, który realizuje misję pomocy ubogim, w swoich pozytywistycznych przekonaniach przypomina bohaterów Bolesława Prusa. Młodopolskim tendencjom odpowiada zaś sposób obrazowania – bliski prozie poetyckiej i emocjonalny. Obecność tak zwanej „żeromszczyzny” sprawia, że „Ludzie bezdomni” uważani są za kwintesencję twórczości Żeromskiego. Na taką reputację dzieła składa się także poruszona, kluczowa dla pisarza problematyka: heroizm i dojrzewanie duchowe jednostki, dualizm ludzkiej natury, moralny wymiar polskości.
