Konstytucja marcowa 1921. Kompromis w trudnym czasie

Konstytucja marcowa, opracowywana w czasie bolszewickiego najazdu, gdy polska stała u progu utraty odzyskanej właśnie niepodległości, była wręcz niezwykłą polityczną zdobyczą narodu, który po 123 latach scalił się z trzech zupełnie różnych organizmów.
Niestety w zakresie rozwiązań ustrojowych i organizacji państwa powodowała chaos i destabilizację. Praktyka jej stosowania już po pięciu zaowocowała przewrotem majowym i zaprowadzeniem rządów autorytarnych.
Prawa obywatelskie były oczywiście ważne, ale mimo wszystko istotną funkcją konstytucji jest regulacja spraw ustrojowych. A jaki miał to być ustrój od początku nie było takie jasne. Choćby kwestia republiki czy monarchii. Po I wojnie światowej tylko cztery europejskie państwa nie miały królów: Francja, Szwajcaria i Portugalia oraz powstały w 1922 roku Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. Trudno zrozumieć, dlaczego wizji niepodległości Polski nie przyświecała idea osadzenia choćby symbolicznego władcy na Zamku Królewskim lub Wawelu. O tym ciekawym aspekcie historii, ale i konkretnych rozwiązaniach ustrojowych przyjętych w roku 1921 opowie nam profesor Andrzej Zakrzewski z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.
Tydzień uchwalania Konstytucji marcowej należał do najbardziej burzliwych tygodni w historii II RP. Trwał plebiscyt na Śląsku, rokowania pokojowe z bolszewikami w Rydze. Później zarzucano twórcom ustawy zasadniczej, że wszystko odbywało się jednak za szybko.