Cała radość życia

Życie, doświadczenie, emocje, postawy

Wspomnienia kobiety uwikłanej w dziejowe zawieruchy. Franceska Waśkowska, urodzona w 1923 roku w Kamieńcu Podolskim, dorastała we wsi Maraczówka. Jej rodzinę dotknęły prześladowania lat 30. na sowieckiej Ukrainie, a potem czas wielkiego głodu, który swoje apogeum osiągnął w latach 1932-1933 i pochłonął miliony ofiar. Próby zdobycia jedzenia, wyprzedaż dobytku, niedostatek, próby ukrycia żywności w czasie rewizji i śmierć wokół stanowiły codzienność. Kolejnym dramatem były masowe wysiedlenia. Zsyłka ludności polskiej do Kazachstanu i walka o przeżycie w surowym klimacie bez właściwych domostw i jedzenie. Wojna spowodowała, że autorka przedostaje się do Polski. Powojenne lata stalinizmu w Polsce są najbardziej normalnym światem, z jakim miała okazję się zetknąć. Siła tych wspomnień tkwi w suchej relacji. Autorka nie ocenia swojego życia, ani warunków, politycznych decyzji, który mocno determinowały jej los. Audiobook w przejmujący sposób przeczytany przez Teresę Budzisz-Krzyżanowską.

Franceska Michalska urodziła się w 1923 r. na Wołyniu, kilkanaście kilometrów za niedawno wówczas ustanowioną granicą między Polską a ZSRR. Szczęśliwe dzieciństwo w rodzinnej wsi zakończyło się koszmarem głodu, którym dotknięta została cała Ukraina. Potem była zsyłka na kazachski step i bardzo długa droga do Polski. Jej wspomnienia to świadectwo życia w ekstremalnych, zgotowanych przez historię okolicznościach, świadectwo najpierw dziecka, później dorastającej dziewczyny, wreszcie młodej kobiety, spisane u schyłku życia. Jego warstwę poznawczą doprawdy trudno przecenić. Poruszająca interpretacja Teresy Budzisz-Krzyżanowskiej zanurza nas w ten trudny świat dzieciństwa i młodości autorki wspomnień.