Radio Książki 128. Sylwia Chwedorczuk

Pisały do siebie długie, szczere, pełne namiętności listy. Bywały dla siebie okrutne, niesprawiedliwe, często nad wyraz czułe. Żyły obok i na odległość przez ponad dwadzieścia lat. Szukały szczęścia i intymności, choć często nie było to możliwe. O miłości dwóch pisarek - Marii Dąbrowskiej i Anny Kowalskiej, a przede wszystkim o życiu drugiej z nich swą debiutancką książkę napisała Sylwia Chwedorczuk.
W rozmowie z Michałem Nogasiem w 128. wydaniu Radia Książki Chwedorczuk przyznaje, że chciała przypomnieć światu postać Kowalskiej, opowiedzieć o jej życiu. Gdy w czasie pracy nad tekstem opowiadała różnym osobom o swojej bohaterce, często używała określenia, które znalazło się w podtytule - "Ta od Dąbrowskiej". - Była zapomniana, czasem ktoś zapytał, czy piszę o autorce "Pestki", Ance Kowalskiej. Dopiero gdy wyjaśniałam, że chodzi o wieloletnią partnerkę Marii Dąbrowskiej, sytuacja nieco się rozjaśniała - mówi.
W "Kowalskiej. Tej od Dąbrowskiej" Sylwia Chwedorczuk snuje biograficzną opowieść, opisuje niełatwe dzieciństwo urodzonej we Lwowie pisarki, jej dojrzewanie i ucieczkę od narzucanych reguł. Pisze o pierwszej miłości - do nauczycielki, o małżeństwie z Jerzym, profesorem uniwersytetu, miłośnikiem Cycerona, z którym stworzyła spółkę autorską oraz dom otwarty nie tylko dla lwowskiego środowiska literackiego. Przybliża historię poznania Dąbrowskiej przez Kowalską, pokazuje, jak rodziło się niełatwe uczucie. Książka to także opowieść o czworokącie, w którym przez wiele lat żyły pisarki oraz ich partnerzy, o tęsknocie i marzeniach o stworzeniu wspólnego domu, o stracie przyjaciół, o dwoistości uczuć. Pisze wreszcie Chwedorczuk o wspólnym życiu i mieszkaniu Dąbrowskiej i Kowalskiej o trudzie bycia razem, zwłaszcza że Anna - będąc już w związku z Marią - urodziła córkę, także Marię, a następnie bardzo szybko owdowiała. Z fragmentów korespondencji wynika jednoznacznie, że Dąbrowska dziecka nie lubiła, że życie z dorastającą dziewczynką było dla starzejącej się pisarki utrapieniem.
"Kowalska. Ta od Dąbrowskiej" to także barwna opowieść o przed- i powojennym życiu literackim, o jego odradzaniu się, o roli, jaką Anna odegrała we Wrocławiu, gdzie była postacią znaną i szanowaną, aktywistką wspierającą męża, który - wraz z innymi lwowskimi uczonymi - tworzył na tzw. ziemiach odzyskanych jeden z wydziałów uniwersytetu. Chwedorczuk pokazuje drogę, jaką przebyła Kowalska, by stać się - jak czytamy na okładce książki - "autorytetem dla Andrzejewskiego, Broniewskiego, Iwaszkiewicza, Słonimskiego czy Hartwig".
Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z Sylwią Chwedorczuk. W audycji usłyszeć można fragmenty książki czytane przez autorkę.