Radio Książki 122. Bartosz Panek

Dziś oficjalnie pozostało ich niespełna dwa tysiące. Przez nieco ponad sześć stuleci żyli wśród chrześcijan, ale potrafili zachować odrębność narodową i religijną. Polska zawdzięcza im wybitnych żołnierzy, sędziów, lekarzy. A jednak, jak się zdaje, zupełnie o nich zapomniała. Kim byli i są polscy Tatarzy? Jak wygląda ich świat?
Ta książka, jak przyznaje jej autor w rozmowie z Michałem Nogasiem, wzięła się z braku. Wiedzy, świadomości i informacji. Bartosz Panek, dziennikarz, laureat Prix Italia, wyróżnienia nazywanego radiowym Oscarem, pisze we wstępie:
"Zbieram to, co zostało: nie resztki, nie ścinki, nie skrawki. Raczej szwy, a więc to wszystko, co łączy współczesnych Tatarów z ich przodkami, dla których asymilacja była wyborem, a nie koniecznością. Długie trwanie, powiedziałby historyk.
Wiele osób, z którymi rozmawiałem, szukając bohaterów, dokumentów i innych źródeł, nosiło cudze historie. Zostały z nich pourywane obrazy, których nikt nie zapisał ani nie wysłuchał".
Często też słyszał Panek, że się spóźnił. Czasem o rok, dwa, czasem o osiem lat.
W "U nas każdy jest prorokiem. O Tatarach w Polsce" przedstawia historie, które zaciekawiły go najbardziej, zrobiły największe wrażenie. Dla bardzo wielu czytelników będą z pewnością zaskoczeniem. Choćby opowieść o muftim Jakubie Szynkiewiczu, który udał się do Indii, by tam zdobyć fundusze na budowę meczetu w centrum Warszawy, a w czasie wojny poszedł na współpracę z Niemcami, po to, by - jak się zdaje - uratować jak najwięcej osób, w tym Karaimów i Żydów. Czy naprawdę znał Goebbelsa?
Jest także w książce opowieść o Janie Jakubie Szegidewiczu, który nie ukończył szkoły w Dęblinie, a na Pawiaku i później w Auschwitz spotkał Maksymiliana Kolbego. Pisze Panek o wielce zasłużonej dla Polski rodzinie Achmatowiczów i o odważnej Dżennet Dżabagi, która żyła po swojemu, ale - w świetle dokumentów odnalezionych po wojnie - ważną część swojego życiorysu zmyśliła.
Są też w książce Bartosza Panka historie powojenne, o Tatarach, którzy zostali przesiedleni, o tych, którzy drżeli po Marcu '68 i o współczesności, która jawi się jako okres rozpadu, nieporozumień, zderzenia z szybko zmieniającym się światem.
O pracy nad książką, swoich bohaterach - dawnych i dzisiejszych i o fascynacji losem Tatarów Bartosz Panek opowiada w 122. wydaniu Radia Książki.
Zapraszamy do wysłuchania audycji!