Co roku październik przynosi jedno literackie ogłoszenie, które elektryzuje cały świat. Ale Ty nie musisz czekać na werdykt Szwedzkiej Akademii – wystarczy, że sięgniesz po słuchawki. W Audiotece znajdziesz wybitne audiobooki autorów nagrodzonych literackim Noblem – i usłyszysz, dlaczego warto.
Literacka Nagroda Nobla – czym właściwie jest?
Ustanowiona w testamencie Alfreda Nobla nagroda za „wybitne osiągnięcia literackie w duchu idealizmu” to najbardziej prestiżowe wyróżnienie w świecie literatury. Przyznawana od 1901 roku przez Szwedzką Akademię, trafia do autorów, których twórczość odciska trwały ślad na świadomości czytelników. Jedni posługują się językiem poetyckim, inni reporterską precyzją, jeszcze inni rewolucjonizują powieść – wszystkich łączy jedno: ich głos zmienia sposób, w jaki rozumiemy świat.
To jedyna taka nagroda, która zmienia życie autorów – i czytelników. A teraz możesz jej echo usłyszeć w słuchawkach. Poznaj najważniejsze audiobooki noblistów, które czekają na Ciebie w Audiotece.
Książki noblistów dostępne w Audiotece – te tytuły warto znać
1. „Powróceni” – Abdulrazak Gurnah (Nobel 2021)
Czy Afryka Wschodnia może być scenerią wielkiej literatury? Abdulrazak Gurnah udowadnia, że tak.
Jego powieść „Powróceni” to wielopokoleniowa saga o miłości, utracie, pamięci i kolonialnej przemocy. Osadzona na początku XX wieku, opowiada o młodych ludziach, których los został brutalnie przejęty przez historię. Ilyas, Afiya, Hamza i Khalifa – ich losy splatają się w przejmującej opowieści o wykluczeniu i walce o tożsamość. W wersji audio, znakomicie interpretowanej przez Adama Ferencego, ta historia nabiera niesamowitej głębi. Abdulrazak Gurnah, jako pierwszy noblista tanzańskiego pochodzenia, wnosi do literatury nowy głos – i nowe emocje.
2. „Grona gniewu” – John Steinbeck (Nobel 1962)
Arcydzieło literatury amerykańskiej – historia o cierpieniu, nadziei i godności w czasach Wielkiego Kryzysu.
Rodzina Joadów opuszcza Oklahomę w poszukiwaniu lepszego życia w Kalifornii. Ale raj okazuje się iluzją, a człowiek musi walczyć z systemem i sobą samym. „Grona gniewu” to opowieść o klasie pracującej, która mimo upokorzeń nie traci człowieczeństwa. W interpretacji Marcina Popczyńskiego dzieło Johna Steinbecka zachwyca realizmem i emocjonalną intensywnością. To nie tylko literatura – to protest i poezja w jednym.
3. „Bieguni” – Olga Tokarczuk (Nobel 2018)
Podróż jako stan świadomości, opowieść jako sposób na oswojenie świata.
W wielogłosowej strukturze powieści Olgi Tokarczuk odkrywamy ludzi, którzy nieustannie się przemieszczają – fizycznie i duchowo. „Bieguni” to zbiór opowieści, refleksji i mikrohistorii, które układają się w niezwykłą panoramę współczesności. W wersji audio usłyszysz nie tylko samą autorkę, ale też plejadę polskich aktorów: Agatę Kuleszę, Magdalenę Cielecką, Danutę Stenkę, Mariusza Bonaszewskiego i Wiktora Zborowskiego.
4. „Miłość w czasach zarazy” – Gabriel García Márquez (Nobel 1982)
Miłość, która dojrzewa przez pół wieku. Realizm magiczny w najczystszej postaci.
Florentino Ariza zakochuje się w Ferminie. Kiedy dziewczyna wychodzi za mąż za innego, Florentino czeka… pięćdziesiąt lat. „Miłość w czasach zarazy” to nie tylko romans – to epicka podróż przez samotność, namiętność, starość i śmierć. Adam Ferency jako lektor buduje klimat, w którym fantazja łączy się z emocjonalną prawdą. Powieści Gabriela Garcíí Márqueza nie sposób zapomnieć.
5. „Lata” – Annie Ernaux (Nobel 2022)
Autobiografia pokolenia. Powieść, która jest lustrem czasu.
Francuska noblistka Annie Ernaux przedstawia swoje życie nie jako jednostkowe wspomnienie, ale jako zbiorowe doświadczenie epoki. Od biedy i religii po konsumpcjonizm i feminizm. „Lata” to książka o kobiecości, pamięci i języku, który zmienia naszą tożsamość. Audiobook czytany przez Martę Wągrocką jest wyważony, czuły i głęboki. Jak sama Ernaux.
6. „Klara i słońce” – Kazuo Ishiguro (Nobel 2017)
Czy sztuczna inteligencja może kochać? A człowiek – ufać maszynie?
Klara to Sztuczna Przyjaciółka. Obserwuje ludzi, uczy się ich emocji, służy – i kocha. „Klara i słońce” to subtelna, filozoficzna opowieść o empatii, samotności i pragnieniu bycia potrzebnym. W interpretacji Laury Breszki historia staje się jeszcze bardziej wzruszająca i refleksyjna. K. Ishiguro zadaje pytania, które zostają w głowie długo po zakończeniu.
7. „Umiłowana” – Toni Morrison (Nobel 1993)
Niewolnictwo, trauma, duchy – i potrzeba wybaczenia.
Sethe uciekła z niewoli, ale przeszłość nie daje jej spokoju. W domu pojawia się duch jej zmarłego dziecka. „Umiłowana” to książka bolesna, piękna i przełomowa. O pamięci, którą trzeba uwolnić, by móc żyć. W interpretacji Marty Walesiak powieść Toniego Morrisonna biera intymnego, emocjonalnego tonu. To nie jest łatwa literatura – ale absolutnie konieczna.
8. „Błogosławieństwo ziemi” – Knut Hamsun (Nobel 1920)
Ziemia jako matka i sędzia. Życie w zgodzie z rytmem natury.
Isak buduje swoje życie na odludziu. Uprawia ziemię, zakłada rodzinę. Ale postęp i społeczeństwo wkraczają w jego świat. „Błogosławieństwo ziemi” to powieść o prostocie, pracy i ludzkiej godności. Artur Ziajkiewicz jako lektor wprowadza nas w klimat skandynawskiego spokoju i duchowej głębi. Hamsun pokazuje świat, który znika – ale wciąż inspiruje.
9. „Stary człowiek i morze” – Ernest Hemingway (Nobel 1954)
Opowieść o godności, samotności i wielkiej rybie. A także o tym, że nie można być pokonanym – nawet jeśli się przegra.
„Stary człowiek i morze” – stary Santiago wypływa samotnie na morze. Po osiemdziesięciu czterech dniach bez sukcesu łowi marlina – gigantyczną rybę, która stawia opór przez wiele godzin. Ale prawdziwa walka dopiero się zaczyna: z własnym ciałem, z morzem, z głodem, z rekinami i z nieuchronnością przeznaczenia. Audiobook w mistrzowskim wykonaniu Krzysztofa Gosztyły to perełka literatury dźwiękowej. Hemingway napisał tę powieść w osiem tygodni. A potem otrzymał za nią Pulitzer Prize – i chwilę później Nagrodę Nobla. Nie bez powodu.
10. „Poczta literacka” – Wisława Szymborska (Nobel 1996)
Najostrzejsze recenzje w historii polskiej literatury. I jedne z najzabawniejszych.
Szymborska w roli recenzentki-amatorskiej pogromczyni patosu, banału i złych metafor. „Poczta literacka” to zbiór krótkich odpowiedzi udzielanych autorom-amatorom, publikowanych przez lata w „Życiu Literackim”. Każdy wpis to miniatura ironii, błyskotliwości i literackiego pazura. Dorota Segda czyta te teksty z humorem, wyczuciem i rytmem, który oddaje ich celność. Ten audiobook to nie tylko lekcja pisania – to także śmiech przez łzy. I dowód, że Szymborska potrafiła bawić się słowem równie celnie, jak wzruszać poezją.
11. „Chłopi” – Władysław Stanisław Reymont (Nobel 1924)
Panorama polskiej wsi. Saga Władysława Stanisława Reymonta o miłości, tradycji i ludzkiej naturze.
Cztery pory roku – cztery tomy. „Chłopi” Reymonta to literacki epos, który przyniósł mu Nobla. Audiobook w wykonaniu Ksawerego Jasieńskiego przenosi nas do Lipiec – wsi, gdzie natura wyznacza rytm życia, a emocje kipią pod powierzchnią. To historia Boryny, Jagny, Antka i wielu innych – ale też opowieść o Polsce. O miłości i zazdrości, pracy i świętach, grzechu i odkupieniu. Audiobook trwa ponad 44 godziny – ale każde słowo ma tu sens. I brzmi jak zaklęcie z przeszłości.
12. „Ogniem i mieczem” – Henryk Sienkiewicz (Nobel 1905)
Epopeja narodowa, która w wersji audio staje się kinową superprodukcją dla Twoich uszu.
Pierwsza część Trylogii Sienkiewicza – „Ogniem i mieczem” – to historia pełna bitew, intryg, wielkich namiętności i bohaterów z krwi i kości. Ale w wersji audio ta klasyka ożywa zupełnie na nowo. Dzięki realizacji Audioteki otrzymujemy superprodukcję na poziomie hollywoodzkiego widowiska – z efektami, muzyką zespołu Percival Schuttenbach i gwiazdorską obsadą. Usłyszysz m.in. Antoniego Pawlickiego jako Skrzetuskiego, Michała Żurawskiego jako Bohuna i Michalinę Łabacz jako Helenę.
W Audiotece znajdziesz największe dzieła światowej literatury. Nie tylko do przeczytania – ale do przeżycia. Gdy noblista mówi do Ciebie głosem lektora, słowa przestają być literami. Stają się doświadczeniem. Głosem sumienia. Powodem do refleksji. Inspiracją.
Dołącz do Audioteka Klub – i przez 14 dni słuchaj za darmo. Nobliści czekają. Ich historie są gotowe. A Ty? Słuchaj literatury, która zostaje z Tobą na zawsze.
